Torba yasada emeklilik
BAKANLIĞIN TORBA YASADA DÜŞÜNDÜĞÜ DEĞİŞİKLİK :
MADDE 11- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ek-3 üncü maddesinin birinci fıkrasına, birinci cümleden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu kapsamında sözleşmeli olan ve bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı bulunan tabiplere yapılan ödemelerin 209 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesinde emsali tabipler için öngörülen tutarı da, sigorta priminin işveren payı dahil tamamı kendilerinden alınmak kaydıyla malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasıyla sınırlı olacak şekilde ilave olarak sigorta primine tabi tutulur.”
Değerli Arkadaşlar,
Aile Hekimlerinin emekliliğini iyileştirilmesi için düzenlenen yasa üsttedir. Aile Hekimlerinin lehine olmayan bir düzenleme getirecektir. Bununla ilgili hazırlanan raporumuz ilişiktedir. Gerekli yerlere iletilmiştir.
Saygılarımızla.
A) Konu:
[Madde 11: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ek-3 üncü maddesinin birinci fıkrasına, birinci cümleden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu kapsamında sözleşmeli olan ve bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı bulunan tabiplere yapılan ödemelerin 209 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesinde emsali tabipler için öngörülen tutarı da, sigorta priminin işveren payı dahil tamamı kendilerinden alınmak kaydıyla malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasıyla sınırlı olacak şekilde ilave olarak sigorta primine tabi tutulur.” ]
Maddesinin çıkarılması düşünülmektedir.
Bu madde ile mevcut emeklilik keseneğine ek emeklilik keseneği getirmektedir.
B) Konu İle İlgili Mevzuat ve Değerlendirme:
Bu maddenin yasalaşması durumunda ilişkili olan mevzuatlar araştırılmış ve değerlendirilmiştir. Konu ile ilişkili mevzuatlar;
1) 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Esenlendirme (Rehebilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun ek 3. maddesinde;
“Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarına (döner sermaye dâhil) atanan ve 5 inci madde (altıncı fıkrası hariç) gereğince döner sermaye gelirlerinden ek ödeme alan eğitim görevlilerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) % 410’u, uzman tabip, tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerine % 335’i ve pratisyen tabip ve diş tabiplerine ise % 180’i oranında, her ay herhangi bir katkıya bağlı olmaksızın döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılır” hükmü bulunmaktadır.
Bu hükme göre aile hekimliği yapan uzman hekim (aile hekimi uzmanı dahil) için %335, pratisyen hekim için %180 katsayısı belirlenmiştir. Çıkarılacak Kanun da bu hesaplamadan çıkan miktar “Sigorta Keseneğine Esas Alınacak Miktar” olarak belirlenmiştir.
Buna göre Sigorta Keseneğine Esas Olan Miktar = (En Yüksek Devlet Memuru Aylığı-) X (209 sayılı Kanun Ek 3 de Belirlenen Katsayı) X (Aylık Katsayı)
2) 5510 sayılı Kanunun Prim Oranları ve Devlet Katkısı Başlıklı 81. maddesinin a-fıkrasında:
“Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalı prime esas maaşın %20 sidir. Bunun % 9’u sigortalı hissesi, % 11’i işveren hissesidir.” hükmü bulunmaktadır.
Çıkarılacak Kanuna göre “…. sigorta priminin işveren payı dahil tamamı kendilerinden alınmak kaydıyla..” hükmünden dolayı, Prime Esas Miktarın diğer bir değişle Sigorta Keseneğine Esas Olan Miktarın %20 si oranında sigorta primi kesilecektir.
Aylık Sigorta Prim Miktarı1 = (Sigorta Keseneğine Esas Olan Miktar2) X %20
3) 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 63. maddesinde; “Ücretin gerçek safi değeri işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından aşağıdaki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır.”hükmü ve Aynı maddenin 2.fıkrasında; “Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun geçici 20. maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler” hükmü bulunmaktadır.
Bu hükme göre “Aylık Sigorta Prim Miktarı1” gelir vergisinden düşülebilecektir.
Kabaca “Gelir Vergisi Oranı” %15 olarak kabul edilirse;
“Aylık Sigorta Prim Miktarı2” = (Aylık Sigorta Prim Miktarı1) – (Aylık Sigorta Prim Miktarı1 X %15)
4) 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Genel Sağlı Sigortası Kanunun Ek-3 maddesinin 2. fıkrasında;
“Bu şekilde ilave prim ödemesinde bulunanlardan malullük, yaşlılık, vazife malullüğü veya emeklilik aylığı ya da sürekli tam iş göremezlik geliri bağlanmasına hak kazananlara; ilave olarak ödedikleri her yıla ait sigorta prim matrahının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren söz konusu aylık veya geliri talep ettiği tarihe kadar geçen yıllar için her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, ilave prim ödedikleri gün sayısına bölünmesi sonucu bulunacak ortalama günlük kazancın otuz katının, ilave prim ödedikleri gün sayısının her 360 günü için % 2'si oranında bulunacak tutarda ilave aylık ödenir. Bu hesaplamada, 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır.” Hükmü bulunmaktadır.
5510 sayılı Kanunun ek-3. maddesine göre emekli olunan güne kadar ödenen ek emekli keseneği toplamının toplam gün sayısına bölünüp bu 30 ile çarpılması sonucu oluşan tutar her 360 gün (%2) hesaplamak suretiyle ek aylık ödeneceği ifade edilmiştir.
Kanunun bu şekilde çıkması durumunda çalışılan yıla göre aylık emekli maaşı hesaplama formülü kabaca aşağıda düzenlenmiştir.
Toplam Gün = (Çalışılan Yıl) X 365
Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı = (Çalışılan Yıl) X *12 (ay) X (Aylık Sigorta Prim Miktarı)
*12 (ay): Sabit değer.
Ödenecek Aylık Miktarı Matrahı = [(Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı) / (Toplam Gün)] X 30
Kişiye Ödenecek Aylık Miktar = (Ödenecek Aylık Miktarına Esas Matrah) X [(Çalışılan Yıl) X %2]
C) SONUÇ:
Yukarıda anlatılanlar doğrultusunda aşağıdaki tablo ortaya çıkmıştır.
Bu Tabloda Kullanılan Değerler;
- Haziran 2013 tarihi itibarı ile En Yüksek Devlet Memuru Aylığı (ek gösterge dahil) ise 9.886,00 TL
- Haziran 2013 tarihi itibarı ile Aylık Katsayı ise 0,0737
- 209 sayılı Kanun Ek-3 hükmüne göre aile hekimliği yapan uzman hekim (aile hekimi uzmanı dahil) için geçerli oran %335
- 209 sayılı Kanun Ek-3 hükmüne göre aile hekimliği yapan pratisyen için geçerli oran %180
- Gelir Vergisi Oranı %15
- Sigorta Keseneğine Esas Olan Prim Oranı %20
|
Aile Hekimi Emsali
|
En Yüksek Devlet Memuru Aylığı
|
209 sayılı Kanun Ek-3 e Göre Katsayısı
|
Memur Aylığı Katsayısı
|
Sigorta Keseneğine Esas Olan Miktar
|
Aylık Sigorta Primi Miktarı1
|
Gelir Vergisi Miktarı
|
Aylık Sigorta Primi Miktarı2
|
|
Uzman Hekim
|
9.886,00
|
%335
|
0,0737
|
2.440,80
|
488,16
|
73,22
|
414,94
|
|
Pratisyen Hekim
|
9.886,00
|
%180
|
0,0737
|
1.311,47
|
262,29
|
39,32
|
222,97
|
Aylık Sigorta Primi Miktarı2 = Maaştan Kesilecek Miktar
Emekli Maaşı Miktarı: 5 yıl ve 10 yıl bu şekilde prim kesinti olması durumlarına göre hesaplamalar yapılmıştır.
|
Aile Hekimi Emsali
|
Çalışma Yılı
|
Toplam Gün
|
Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı
|
Ödenecek Aylık Miktarı Matrahı
|
Çalışılan Yıl X %2
|
Kişiye Ödenecek Aylık Emekli Maaşı Miktar (TL)
|
|
Uzman Hekim
|
5
|
1825
|
24.896,40
|
409,25
|
%10
|
40,92
|
|
Pratisyen Hekim
|
5
|
1825
|
13.378,20
|
219,91
|
%10
|
21,99
|
Toplam Gün = 5 x 365 = 1825
Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı = 5 x 12 x 414,94
Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı = 5 x 12 x 222,97
Ödenecek Aylık Miktarı Matrahı = (24.896,40 / 1825) x 30
Ödenecek Aylık Miktarı Matrahı = ( 13.378,20 / 1825) x 30
Kişiye Ödenecek Aylık Miktar = 409,25 x % (5x2)
Kişiye Ödenecek Aylık Miktar = 219,91 x % (5x2)
a) Bu kanunun çıkması durumunda Pratisyen Hekim kadrosunda bulunan bir Aile Hekiminden aylık 222,97 TL ödemelerinden kesinti yapılacak ve 5 yılın sonunda emekli olması durumunda Emekli Maaşı olarak ayda ek 21,99 TL emekli maaşı alacaktır.
b) Bu kanunun çıkması durumunda Uzman Hekim kadrosunda bulunan bir Aile Hekiminden aylık 414,94 TL ödemelerinden kesinti yapılacak ve 5 yılın sonunda emekli olması durumunda Emekli Maaşı olarak ayda ek 40,92 TL emekli maaşı alacaktır.
**********************************************************************************************************************
|
Aile Hekimi Emsali
|
Çalışma Yılı
|
Toplam Gün
|
Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı
|
Ödenecek Aylık Miktarı Matrahı
|
Çalışılan Yıl X %2
|
Kişiye Ödenecek Aylık Emekli Maaşı Miktar (TL)
|
|
Uzman Hekim
|
10
|
3650
|
49.792,80
|
409,25
|
%20
|
81,85
|
|
Pratisyen Hekim
|
10
|
3650
|
26.756,40
|
219,91
|
%20
|
43,98
|
Toplam Gün = 10 x 365 = 3650
Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı = 10 x 12 x 414,94
Ödenecek Emekli Maaşına Esas Toplam Prim Miktarı = 10 x 12 x 222,97
Ödenecek Aylık Miktarı Matrahı = (49.792,80 / 3650) x 30
Ödenecek Aylık Miktarı Matrahı = (26.756,40 / 3650) x 30
Kişiye Ödenecek Aylık Miktar = 409,25 x % (10x2)
Kişiye Ödenecek Aylık Miktar = 219,91 x % (10x2)
a) Bu kanunun çıkması durumunda Pratisyen Hekim kadrosunda bulunan bir Aile Hekiminden aylık 222,97 TL ödemelerinden kesinti yapılacak ve 10 yılın sonunda emekli olması durumunda Emekli Maaşı olarak ayda ek 43,98 TL emekli maaşı alacaktır.
b) Bu kanunun çıkması durumunda Uzman Hekim kadrosunda bulunan bir Aile Hekiminden aylık 414,94 TL ödemelerinden kesinti yapılacak ve 10 yılın sonunda emekli olması durumunda Emekli Maaşı olarak ayda ek 81,85 TL emekli maaşı alacaktır.
Yukarıda yapılan hesaplamalardan anlaşılacağı üzere ödenen emekli keseneğine karşılık alınan emekli aylığı arasında açık ara bir nispetsizlik bulunmaktadır.
Bilindiği gibi 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu bulunmaktadır.
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunun Devlet Katkısı başlıklı ek-1. maddesinde;
“İşverenler tarafından ödenenler hariç katılımcı adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde yirmi beşine karşılık gelen tutar, şirketler tarafından emeklilik gözetim merkezine iletilen bilgiler esas alınarak Devlet katkısı olarak emeklilik gözetim merkezince hesaplanır.” Hükmü de ayrıca bulunmaktadır.
414 TL ve 223 TL emekli keseneğinin bireysel emeklilik sisteminde değerlendirildiğinde ve bu tutarın %25’ ide devlet katkısı olarak karşılandığı düşünüldüğünde yapılacak olan kanuni düzenlemeden çok daha avantajlı olduğu açıktır.
Bu konuda yapılan araştırmamızda;
- “Bireysel Emeklilik Sistemine” girerek 10 yıl boyunca 450 TL ödeyen bir kişi 56 yaşını doldurduktan sonra 20 yıl boyunca 750 TL civarında aylık ödeme alabilecektir.
- Yine aynı şekilde “Bireysel Emeklilik Sistemine” girerek 10 yıl boyunca 250 TL ödeyen bir kişi 56 yaşını doldurduktan sonra 20 yıl boyunca 500 TL civarında aylık ödeme alabilecektir.
Bu durumun Kanunun çıkması halinde 10 yıl boyunca aynı miktar kesintilere karşılık aylık 82 TL ve 44 TL ödenecek olması, arada Aile Hekimleri aleyhine çok büyük farkın ortaya çıkmasına neden olacaktır.
D) TALEBİMİZ:
KANUNUN BU ŞEKLİ İLE KESİNLİKLE ÇIKARILMAMASIDIR.
E) ÖNERİMİZ:
5510 sayılı Kanunun Ek-3. maddesine son fıkra olarak aşağıdaki cümlenin eklenmesi;
“Aile hekiminin talebi halinde; Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamındaki Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler İle Sözleşme Usul Ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliğinin 16’cı maddesinin a- fıkrasında yer alan kayıtlı kişi sayısına bakılmaksızın 1000 puana kadar 1 ve 2 numaralı bentlerde tespit edilmiş ödemelerin %30’u sözleşmeli çalıştırılan aile hekimi emekli keseneği matrahına eklenir. En az üç yıl sözleşmeli aile hekimi çalışarak eski kadrolarına dönen personelin isteği halinde emekli keseneği matrahına sözü edilen %30’u tutarının eklenmesine devam edilir. Belirlenen tutar, her yıl 657 sayılı Kanunu’nun 4-B maddesinde belirtilen personele yapılan artış oranında artırılır. Kayıtlı kişi sayısına bakılmaksızın 1000 puana kadar yapılan ve yukarıda 1 ve 2 numaralı bentlerde tespit edilmiş ödemelerin %30’u damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz.”
Bu önerimizin kabul edilmesi durumunda; Aralık 2012 ücret bordrosuna göre yapılan hesaplamalar aşağıda belirtilmeye çalışılmıştır.
|
Parametreler
|
Uzman Tabip ve Tabip
|
Aile Hekimi Uzmanı *
|
|
Temel Ücret
|
2.608,54 TL
|
3.640,00 TL
|
|
%20 oranı
|
521,70 TL
|
728,00 TL
|
|
Emeklik Maaşına Yansıyan Brüt Miktar (%70)
|
365,19 TL
|
509,60 TL
|
|
%30 oranı
|
782,56 TL
|
1.092,00 TL
|
|
Emeklik Maaşına Yansıyan Brüt Miktar (%70)
|
547,79 TL
|
764,40 TL
|
Önerimizin kabulü halinde adaletin sağlanabileceği düşünülmektedir.
Saygılarımızla